De vraag naar strategische vastgoedplannen voor zorgorganisaties stijgt hard. Door de hervormingen binnen de zorgsector is vrijwel niets meer vanzelfsprekend voor zorgorganisaties. Zij kampen met problemen als leegstand, leegkomende plaatsen die niet meer intramuraal ingevuld kunnen worden, financiering van nieuw vastgoed waarbij de financier een hoger risico loopt en hierdoor strengere eisen stelt. Dit soort ontwikkelingen heeft een grote invloed op zorgorganisaties en zij bezinnen zich daarom op de toekomst van hun gebouwen.

Tot voor kort was de zorg een sector die alleen maar groeide en waar sprake was van gegarandeerde opbrengsten (nacalculatie). Nu vragen zorgorganisaties zich af wat wel en geen strategisch en toekomstbestendig vastgoed is en zij maken overwegingen tussen het afstoten en aanhouden hiervan. Het vanzelfsprekende dat elke organisatie in de langdurige zorg alle vormen van zorg aanbiedt is er niet meer. Steeds meer organisaties specialiseren zich. Zorgorganisaties beseffen ondertussen dat ze rekening moeten houden met concurrentie, hogere eisen vanuit cliënten en de overheid en het zorgkantoor dat nauwelijks meer zekerheid biedt.

Waarom een strategisch vastgoedplan?

Een goed opgesteld strategisch vastgoedplan helpt zorgorganisaties op de onzekere toekomst van hun vastgoed. Drie belangrijke doelen hierbij zijn:

• het leveren van een toegevoegde waarde van het vastgoed aan de visie en doelstellingen van de organisatie;
• financiële kaders voor investeringen;
• handvatten en goed onderbouwde, haalbare projecten voor toekomstbestendig vastgoed van de organisatie.

Toegevoegde waarde

Naast personeel, technologie, kennis en kapitaal kan vastgoed een belangrijke bijdrage leveren aan de doelstellingen van de zorgorganisatie. Het strategisch vastgoedplan vertaalt de organisatievisie in een visie op vastgoed, waarmee inzichtelijk wordt gemaakt welk vastgoed wel en niet aansluit bij de visie en doelstellingen van de organisatie.

Financiële kaders voor investeringen

Naast inzicht in de vastgoedexploitatie en bedrijfswaarde van de vastgoedportefeuille, biedt het Strategisch Vastgoedplan op gebouwniveau ook de gewenste financiële kaders. Zo kunnen de financiële randvoorwaarden voor bouwprojecten tijdig worden bepaald en bewaakt. Deze randvoorwaarden kunnen dan vooraf besproken worden met de betrokken en in- en externe partijen, zoals medewerkers, verzekeraars en banken. Daarnaast biedt het Strategische Vastgoedplan grip op actuele projecten. Het voortijdig afblazen ervan, grote overschrijdingen, lange doorlooptijden en aanzienlijke planwijzigingen schaden het vertrouwen van verzekeraars en financiers. Zorgorganisaties, die uiteindelijk zelf de financiële risico’s dragen, zullen hun toezicht op hun projecten moeten versterken.

Handvatten

Het strategisch vastgoedplan geeft handvatten aan de organisatie wanneer zij voor keuzes omtrent haar vastgoed komt te staan. Een goede visie op vastgoed en een uitwerking hiervan naar concrete projecten helpt zorgorganisatie op een eenvoudige manier bezig te zijn met passend vastgoed. Hierbij is dan ook rekening gehouden met relevante trends en ontwikkelingen, de ontwikkeling in de zorgvraag en de bekostiging van het vastgoed.

Hoe komt u tot een goed strategisch vastgoedplan?

Een goed strategisch vastgoedplan bestaat uit ten minste de volgende onderdelen, met een horizon van vijf jaar:

• omgevingsanalyse: wat gebeurt er om ons heen? Welke trends zijn er?
• zorgvraag vs aanbod: is er vraag naar de soort zorg die aangeboden wordt en hoe ontwikkelt die vraag zich?
• zorgbeleid: waar staat de zorgorganisatie voor en wat wil zij bereiken?
• vastgoedanalyse: analyse van het huidige vastgoed, zowel financieel als kwalitatief
• huisvestingsconcepten: welke concepten zijn toepasselijk, onderscheidend?
• vastgoedvisie en -strategie: ideaalbeeld, uitgangspunten, doelen en strategie;
• vastgoedplan: strategische keuzes, projecten en spoorboekje;
• resultaat: de haalbaarheid van de projecten, financieel en kwalitatief.

Het strategisch vastgoedplan geeft de strategische keuzes aan die de zorgorganisatie wil maken met betrekking tot het vastgoed en dient als basis voor iedere toekomstige businesscase.

Kortom: een goede vastgoedstrategie geeft grip op de onzekere toekomst van zorgvastgoed.